Almanya’da erken genel seçimlere sayılı günler kaldı. Yaklaşık 60 milyon seçmen, Federal Meclis’in (Bundestag) yeni milletvekillerini belirlemek üzere 23 Şubat Pazar günü sandık başına gidecek. Ülke genelindeki seçim merkezlerinde kurulscsk sandıklarda mahallî saatle 08.00 ile 18.00 ortasında oy kullanabilecek.
Federal İstatistik Ofisi’nin son bilgilerinde seçmenin yaklaşık 30,6 milyonunun bayan, 28,6 milyonunun erkek olduğu kaydedildi. Birinci sefer oy kullanacak seçmen sayısının ise yaklaşık 2,3 milyon olduğu bilgisi yer aldı. Federal Seçim Maddesi’ne nazaran, 18 yaşına giren Alman vatandaşı olup, en az 3 aydır Almanya’da yaşayanlar oy kullanabilecek. Yurt dışında ikamet eden Almanlar da özel düzenlemeler kapsamında müracaat yapmaları halinde oylarını kullanabilecek.
GÖÇMEN KÖKENLİLERİN OYLARI ÖNEMLİ
Almanya’da yetişkin nüfusun dörtte birine denk gelen yaklaşık 17,1 milyon kişinin göç geçmişi bulunurken bu şahısların 7,1 milyonu Alman vatandaşlığı bulunduğu için oy kullanma hakkına sahip. Mediendienst Integration sitesine nazaran, Almanya’daki Türk kökenli Alman vatandaşı seçmen sayısı 982 bin olurken Almanya’daki Türk kökenli seçmen ile ilgili çalışmaları bulunan Almanya Türk Toplumuna nazaran, son yıllardaki vatandaşlık müracaatlarıyla birlikte bu sayı 1 milyonun üzerinde bulunuyor.
29 PARTİ YARIŞACAK
Federal Seçim Kurulu Ocak ayı başında Federal Seçimlere iştirak için yaptığı birinci değerlendirmede, 41 partinin ön koşulları karşıladığı ve seçimlere katılma hakkı olduğunu tespit etti. Lakin gelinen süreçte 41 partiden sırf 29’u Federal Seçimlere katılıyor. Bu çerçevede Almanya’daki seçmenler, 29 parti ve 4 bin 506 milletvekili adayı için oy kullanacak. Seçimlerde Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hristiyan Demokrat Parti (CDU), Hristiyan Demokrat Birlik (CSU), Yeşiller/Birlik, Hür Demokrat Parti (FDP) ile Almanya için Alternatif Partisi (AfD) meclise girebilecek partiler ortasında öne çıkıyor.
ANKETLERDE CDU/CSU ÖNDE
Yüzde 5 seçim barajının bulunduğu Almanya’da seçime sayılı günler kala farklı şirketler tarafından yapılan anketlere nazaran, ana muhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri yüzde 27-30 oyla birinci sırada yer alırken, aşırı sağcı AfD Partisi yüzde 20 ile ikinci sırada yer alıyor. SPD yüzde 15-17 bandında yer alırken, Yeşillerin ise yüzde 14 oy oranı bulunuyor. Hür Demokrat Parti ve Sol Parti ise ocak ayında yapılan anketlerde, yüzde 5 barajını geçemezken son kamuoyu yoklamaları iki partinin Meclise girebilecek oy oranına ulaşabileceğini ortaya koydu.
MİLLETVEKİLİ SAYISI DÜŞECEK
Pazar günü yapılacak seçimlerde yeni seçim yasası birinci kere uygulanacak. Seçim yasasında yapılan değişiklik nedeniyle milletvekili sayısı değerli ölçüde azalacak. Ülkede 2021 yılı eylül ayında yapılan seçimler sonrasında 736 milletvekilinin girdiği Bundestag’ta yapılan değişiklik sonrası yeni periyotta 630 milletvekili olacak. Bu durum hem genel konseydeki sandalye sayısını hem de komitelerde üye sayısı ve dağılımını etkileyecek. Federal Meclis’in 21. devri için her seçmen iki farklı oy tercihinde bulunacak. Birinci oy (Erststimme), seçmenin ikamet ettiği seçim bölgesindeki milletvekili adayları için kullanılacak. Bir seçim bölgesinde birinci oylardan en fazla oyu alan aday, direkt Federal Meclise girme hakkı kazanacak. İkinci oy (Zweitstimme) ise bir siyasi partiye verilecek. Partilere atılan oy, Federal Meclisteki sandalye dağılımını belirlediği için daha kritik kıymette görülüyor.
TÜRK KÖKENLİ VEKİL SAYISI DÜŞECEK
Almanya’da Federal Meclise birinci olarak 1994 yılında SPD’den Leyla Onur ile Yeşiller’den Cem Özdemir girmişti. Eylül 2021’deki seçimlerde ise Türkiye kökenli milletvekili sayısı 18 olmuştu. Türk kökenli milletvekili adaylarının en çok tercih ettiği SPD’nin anketlerde büyük oy kaybettiğinin görülmesi yüklü olarak bu partiden aday olan Türk kökenlilerin seçilme ihtimallerini düşürdü. Kıdemli birçok Türk kökenli siyasetçinin aday olmaması ve yeni yüzlerin listelerde yer alması da yeni meclisin oluşumunda Türk kökenli milletvekili sayısını olumsuz etkileyebilir. Mevcut milletvekili listelerinde SPD’den aday olan ve seçilme ihtimali yüksek Türk kökenli aday sayısı 21 olarak belirtildi. SPD’yi 7’şer aday ile Sol Parti ve seçimlerden birinci çıkması beklenen CDU/CSU takip ediyor. Onları 6 aday ile Yeşiller, 5 aday ile Hür Demokratlar ve 4 adayla Sol Parti’den ayrılarak kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) izliyor. Hür Seçmenler’in Türkiye kökenli aday sayısının ise 3 olduğu aktarıldı.
KOALİSYON GÖRÜŞMELERİNDEN SONRA BAŞBAKAN BELİRLENECEK
Almanya’da Pazar günü oy verme sürecinin son bulmasının çabucak akabinde haber kuruluşları sandık çıkış anketlerinin sonuçlarını açıklayabilecek ve resmi olmayan sonuçlar da kamuoyuyla paylaşılacak. Kesin olmayan resmi sonuçların Pazartesi sabahı erken saatlerde muhakkak olması, bunun da Federal Seçim Kurulu tarafından açıklanması bekleniyor. Seçimlerin kesin resmi sonuçlarının açıklanması ise bir kaç hafta sürecek. Seçimlerden sonra seçim sonuçlarını tahlil edecek olan partiler, koalisyon senaryolarını kıymetlendirecek ve mümkün ortakları ile birinci temaslarına başlayacak. “Sondaj” olarak isimlendirilen temasların seyrine nazaran de koalisyon görüşmeleri başlayacak.
Kamuoyunda ‘Büyük Koalisyon’ olarak isimlendirilen Hristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ile Toplumsal Demokrat Parti’nin koalisyon oluşturabileceği beklentisi var. Lakin ağır ve sancılı geçen sondaj görüşmelerinin yeni alternatiflerin oluşmasına neden olabileceği de bedellendiriliyor.
Seçimlerin kesin resmi sonuçlarının akabinde koalisyon görüşmelerinin tamamlanmasının akabinde hükümetin kurulabilmesi ve başbakanın seçilebilmesinin yolu açılacak. Ülkenin yeni başbakanı, Federal Meclis üyelerinin oylarının çoğunluğu ile seçilecek ve Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier tarafından atanacak. Bakanlar ise, başbakanın önerisi üzerine tekrar cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Başbakan ve bakanlar, Federal Meclis’te yemin ederek resmen vazifelerine başlayacak.
5 ADAY YARIŞIYOR
SPD Başbakan Scholz’u yine aday gösterirken, CDU/CSU partileri, CDU Genel Başkanı Friedrich Merz’i başbakan adayı olarak belirledi. Yeşiller, İktisat ve İklimi Muhafaza Bakanı Robert Habeck’i, aşırı sağcı AfD Partisi de Eş Lideri Alice Weidel’i başbakan adayı olarak duyurdu. Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin (BSW) Partisi de Eş Lider Sahra Wagenknecht’in başbakanlık için yarışta olduğunu açıkladı. Ülkede birinci defa bir genel seçimde 5 başbakan adayı yarışacak. Adaylar ortasında mevcut Başbakan Scholz, hükümet ve devlet idaresinde en deneyimli isim olarak öne çıkarken, 69 yaşındaki CDU’lu siyasetçi Merz’in devlet kademelerinde vazifesi bulunmuyor. Başbakan olma ihtimali en yüksek aday olan Merz, eski Başbakan Angela Merkel’e karşı parti içi muhalefetin başını çeken isim olarak biliniyor. Scholz, yine Başbakan seçilememesi halinde yeni başbakan seçilene kadar vazifesine devam edecek. Seçimlerden sonra en geç 30 gün içinde birinci Federal Meclis Genel Konseyi’nin toplanması gerekiyor, lakin koalisyon görüşmelerinin uzun vakit alması bekleniyor.
YENİ HÜKÜMETİ BEKLEYEN ZORLUKLAR
Almanya’nın yeni başbakanının ve hükümetinin belirlenmesinin akabinde hem iç siyasette hem de dış siyasette birçok kıymetli başlığın tahlile kavuşturulması gerekecek. Ekonomik sakinlik, yüksek güç fiyatları, Çin rekabeti, inşaat bölümündeki kriz, konut eksikliği ve fiyat artışları, nitelikli işgücü eksikliği Alman iktisadını zorlayan başlıklardan yalnızca bir kaçı olarak belirtiliyor. Son iki yılda yaşanan ekonomik küçülmenin durdurulması ve Alman endüstrisini canlandırması yeni hükümetin tahlil arayacağı birinci başlıklar olacak. Seçim sürecinde partilerin en kıymetli gündem unsuru olan sığınmacılar konusu da meclisin ve hükümetin değerli gündem başlıkları ortasında yer alacak. İktidara gelmesi beklenen Hristiyan Birlik Partilerinin göç ve sığınmacılar konusunda daha sıkı siyasetler izleyebileceği belirtilirken, hudut denetimlerinin artırılması, sığınmacılar için kurulan geri gönderilme merkezlerinin çoğaltılması üzere adımlar yeni hükümetin atacağı adımlar olarak görülüyor.
ABD-AB İLGİLERİNDEKİ SON GELİŞMELER GÜNDEMDE
Dış siyasette ise Almanya’yı şiddetli bir süreç bekliyor. Rusya-Ukrayna savaşı çerçevesindeki gelişmeler ve barış eforları, ABD ve Rusya’nın AB’yi dışarıda tutan çözüm arayışı, ABD-Avrupa Birliği (AB) bağlantılarında son Münih Güvenlik Konferansı’nda ABD Lider Yardımcısı James David Vance’in konuşmasıyla ortaya çıkan global sıkıntılara ve iki ülke bağlarına bakıştaki büyük ayrışma, AB ülkeleri ortasında dış siyaset ve birlik içinde geçmişe nazaran daha güç varılan uzlaşı, AB kıtasındaki ekonomik zorluklar, AB’ye mülteci akını, Suriye, İsrail-Filistin bağlamında Orta Doğu’daki gelişmeler Alman hükümetinin önünde bekleyen zorluklar olarak dikkat çekiyor.
Almanya’da Eylül 2025’te yapılması planlanan Federal Meclis seçimleri, “Trafik Lambası Koalisyonu” olarak isimlendirilen ve Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den oluşan koalisyon hükümetinin dağılmasıyla birlikte öne alındı ve erken seçim kararı verildi.